خواص سبوس نان 

          بسیاری از پزشکان تا اوایل دهه سوم قرن بیستم، ضمن بی خبری از خواص مفید سبوس غلات ( Bran ) آن را یک ماده زاید که موجب خراش روده بزرگ ( کولون ) می شود به حساب می آوردند. با پژوهش های جدید در چند دهه گذشته، فواید فراوان سبوس غلات، برنج و نان سبوس دار آشکار و اثبات شد.
          امروزه سبوس غلات مانند گندم، به عنوان یک ماده موثر درمانی برای بیمارانی که از مشکل یبوست ( Constipation ) یا اختلالات روده بزرگ رنج می برند، شناخته شده است. سبوس غلات مختلف، این ماده غذایی حیاتی، هم اکنون در داروخانه های ایالات متحده و سراسر اروپا، در فروشگاه های مواد غذائی کشورهای پیشرفته، به صورت بسته بندی های شکیل و زیبا عرضه می گردد.

       با کشفیات جدید علمی در باره خواص مفید سبوس غلات، هم اکنون پزشکان اتفاق نظر دارند که سبوس غلات، مهم ترین راه بدون عوارض جانبی و درمان طبیعی یبوست به شمار می رود. جلوگیری از یبوست نیز از بروز:
– بواسیر ( Hemorrhoid )
– التهاب دیورتیکول ( کیسه ای مدور به اشکال و اندازه های مختلف است که در جدار داخلی روده ایجاد می شود )
– سرطان کولون ( Colon )
– شقاق فیستول ( Fistula )
– شکاف بافت معده
– عفونت های دستگاه گوارش ( که غالبا در میان افراد مسن مشاهده می گردد ) 
          پیشگیری می کند.
          توصیه می شود همراه با مصرف سبوس خالص غلات، به جهت خواص مفید آن، مایعات و آب فراوانی نیز مصرف شود. بر اساس پژوهش های مختلف، سبوس غنی ترین منبع غذائی فیبر و الیاف گیاهی و بیشتر مواد سلولزی و همی سلولزی است.
           اکثر مردم می دانند که مصرف فیبرها موجب افزایش حجم مدفوع می گردد. افزایش حجم مدفوع، عامل اساسی مبارزه با یبوست، بیماری های کولون و  سرطان کولون است.
           فیبرهای گیاهی ( Fiber ) به دو نوع محلول و نامحلول تقسیم می شوند:
– سبوس گندم جزء فیبرهای غذائی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های روده بزرگ تاثیر زیادی دارد
– سبوس غلاتی مانند جو و برنج جزء فیبرهای محلول هستند و اثر زیادی در کاهش دادن سطح کلسترول خون دارند
          افراط و زیاده روی در مصرف سبوس نیز عوارضی به وجود می آورد. بنابراین توجه به نکات زیر ضروری است :   
– زیاده روی در مصرف سبوس غلات ممکن است ایجاد اسهال نماید   
– زیاده روی در مصرف سبوس ممکن است منجر به انسداد روده و التهاب دیورتیکول روده شود 
           رعایت اعتدال در مصرف هر نوع ماده غذائی ( هر چقدر هم که مفید باشد ) لازم است.

         در نان سبوس دار، به طور میانگین دو برابر از ویتامین ها، مواد معدنی و مواد فیبری، نسبت به نان سفید وجود دارد. 
♥ مواد فیبری در غلات و از جمله نان سبوس دار راهی برای رفع گرفتگی روده و یبوست است.
♥ به علاوه، این مواد، جزء مواد غذائی مطلوب و مورد نیاز باکتری های مفید روده نیز هستند. باکتری های مفید روده ( Probiotic ) علیه امراض میکروبی مجاری گوارشی انسان فعالیت و سیستم ایمنی بدن را تحریک می کنند.   
♥ مواد فیبری موجود در نان سبوس دار، کلسترول و مواد سمی حاصل از تجزیه مواد غذائی را در سیستم گوارش جذب کرده و از روده دفع می کنند.
♥ نان دارای منیزیم است. این عنصر باعث تقویت ماهیچه های روده می شود و از دردهای ماهیچه ای جلوگیری می کند.   
          علت اینکه نان سبوس دار مورد علاقه افرادی است که فعالیت ذهنی دارند، این است که نان سبوس دار دارای ویتامین های B2 و B3 است. این دو ویتامین باعث افزایش تمرکز و دقت عمل شده، شادابی و خوشحالی را در انسان به وجود می آورند. این دو ویتامین برای کودکان نیز بسیار خوب هستند. مخصوصا در دورانی که سلول های عصبی آنها در حال رشد هستند.
          بهتر است از آن دسته از نان های سبوس دار که با خمیر ترش ( Yeast ) و بدون توسل به جوش شیرین تهیه می شوند استفاده کنید. گفته می شود، استفاده از جوش شیرین در تهیه نان در نانوائی ها، باعث کمبود آهن در بدن به خصوص در مردان می شود.
           این در حالی است که اگر در مدت کافی و مناسب، خمیر نان توسط خمیر ترش ورآمده شود، ماده غیر مفید فیتیک اسید ( Fhytic acid ) توسط آنزیم های موجود در سبوس غلات تجزیه می شود و بدن انسان می تواند از مواد معدنی نان، به میزان مورد نیاز و به بهترین شکل ممکن استفاده کند
           استفاده از جوش شیرین، مانع جذب مواد معدنی مثل آهن، منیزیم و کلسیم می شود.

         مصرف نان های سبوس دار تهیه شده از آرد کامل و دارای انواع فیبر:
– موجب بهبود و تنظیم قند خون و انسولین در افراد می شود 
– با توجه به خواص مفید سبوس غلات، موجب کاهش اشتها و کنترل وزن می گردد   
– با کنترل کلسترول و هموسیستئین ( Homocysteine ) در خون، موجب مهار سکته های قلبی می گردد
– به پیشگیری از یبوست و ایجاد بیماری های روده بزرگ به ویژه سرطان کولون کمک می نماید
– به جلوگیری از تیرگی پوست صورت، رسوب مواد سمی در انتهای مفاصل، وقوع درد و التهاب در نواحی کمر و پا کمک می کند

       ویتامین B1 در متابولیسم کربوهیدرات ها و کمک به کارکرد صحیح سیستم عصبی نقشی موثر دارد
 غلات مهم ترین منبع این ویتامین هستند، اما در فرآیند آسیاب و سبوس گیری ( سفید کردن ) بیشتر آن از بین می رود. در فرآیند پختن طولانی ۳۰ – ۲۰% دیگر نیز از بین می رود و به طور کلی عملا” با کمترین مقدار بر سر سفره می آید.
       ویتامین های B2 و B3 باعث تمرکز و دقت عمل شده، شادابی و خوشحالی را در انسان به وجود می آورند. به علاوه این ویتامین ها برای کودکان نیز بسیار مفید هستند. مخصوصا در دورانی که سلول های عصبی در حال رشد هستند. 
       ویتامین B2 همچنین در بهبود کاتاراکت ( آب مروارید ) موثر است. بیش از نیمی از ویتامین B2 در فرآیند آسیاب و سبوس گیری به هدر می رود.
       ویتامین B3 نیز می تواند در بهبودی آلزایمر، پارکینسون، دیابت، سرطان، ایسکمی مغزی و پیری نقش داشته باشد. .

آنچه در گندم وجود دارد:
انرژی ۳۲۷ کیلو کالری
کربوهیدرات // فیبر //  چربی ضروری // پروتئین  
ویتامین های B2 // B3 // B5 // B6 // B9 // B1
ویتامین های E و K  
کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز 
فسفر، پتاسیم، سدیم، روی