به نظر می رسد کرونا ویروس هندی واریانت جدیدی از ویروس کووید 19 باشد.
این یادداشت به قلم استاد ارجمند جناب آقای دکتر حسن رودگری استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران نوشته شده است.
کارگروه تازههای علمی کرونا وابسته به سازمان نظام پزشکی کشور این یادداشت را در کانال تلگرامی سازمان نظام پزشکی در تاریخ 5 اردی بهشت ماه ۱۴۰۰ منتشر کرده است.
اخیرا هند با افزایش تعداد موارد ابتلا ( 4۰۰ هزار مورد روزانه ) در حد یک موج گسترده روبرو است که آن را با ۵/۳ میلیون ابتلا از ابتدای پاندمی کرونا تا به حال، در رتبه دوم جهان قرار داده است. به تازگی واریانت جدیدی از ویروس کرونا به نام B.1.617 شناسایی شده است که احتمالا عامل این موج جدید است.
هند نخستین بار ژنوم B.۱.۶۱۷ را در ماه اکتبر 2020 به پایگاه دادههای جهانی ( GISAID ) گزارش کرد.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت، این واریانت تا به حال در 17 کشور جهان دیده شده و وزارت بهداشت بریتانیا نیز خبر از شناسایی ۱۰۳ مورد از این واریانت را در انگلستان داده است. بیماران مبتلا به این گونه جدید ویروس در نقاط دیگر دنیا مانند ایالات متحده آمریکا، استرالیا، سنگاپور و … نیز گزارش شدهاند.
مطالعه بر روی این واریانت، توسط انگلیسیها و سایر دانشگاههای جهان ادامه دارد و در صورت مشکل دار بودن، آن را به عنوان variant of concern یا گونه نگران کننده اعلام خواهند نمود. البته ورود مسافران هندی به بریتانیا و برخی کشورها ممنوع شده و هند در لیست کشورهای قرمز قرار گرفته است.
سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) گونههای شناسایی شده در برزیل، آفریقای جنوبی، انگلیس را بهعنوان گونه نگرانکننده طبقه بندی کرده است چرا که آنها مسریتر هستند و اثر آنتی بادی را کاهش میدهند.
هر چند پروفسور سِر مارک والپورت، مدیر کل کمیته تحقیق و نوآوری انگلستان ( UKRI ) معتقد است این تصمیم بسیار دیر هنگام بوده. او میگوید جهش دومی در ژنوم مربوط به پروتئین S این واریانت وجود دارد که ممکن است توانایی فرار از ایمنی ( چه نوع طبیعی و چه ناشی از واکسن ) ویروس را افزایش بدهد، لذا تکمیل بیوقفه واکسیناسیون ملی و حتی آمادگی برای دوز سوم را باید در نظر داشت.
برخی محققین معتقدند که به تدریج این گونه هندی عمومیت پیدا خواهد کرد و جایگزین انواع دیگر میشود. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا موج کنونی شیوع کرونا در هند با این گونه ارتباط دارد یا دلایل دیگری دارد.
جالب آنجاست که تعدادی از موارد واریانت مشاهده شده هندی در انگلستان، ارتباطی با سفر و یا مهاجرین ندارد و برای محققین کشف علت آن بسیار مهم شده است.
تحقیق ها توسط پژوهشگران به شکل جدی ادامه دارد ولی گمان میرود، واریانت هندی SARS – Cov -2 حاوی ۱۱ جهش است و هم زمانی دو جهش ژنتیکی از بین آنها ( جهش مضاعف ) مخصوص این واریانت بوده و پروتیین S را تغییر میدهد و ممکن است ماهرانه سیستم ایمنی بدن را دور بزند. در این صورت واکسن اثر کمتری بر آن خواهد داشت، هرچند تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع لازم است.
یکی از دو جهش ایجاد شده به نام L452R پیشتر در سوش کالیفرنیایی نیز دیده شده و عامل افزایش سرعت انتقال ویروس تا 20% است. جهش دوم به نام E484Q مشابه جهش E484K در سوش آفریقای جنوبی و برزیل ویروس است.
دکتر جرمی کَمیل ویرولوژیست دانشگاه لوییزیانای آمریکا، میگوید جهش دوم ( E484Q ) نقش مهم تری در رفتار ضد ایمنی ویروس دارد. با این همه او معتقد است، تا این لحظه و با اطلاعات فعلی، واریانت انگلیسی دارای سرعت انتقال بیشتر و نگران کنندهتر از هر واریانتی است، هرچند اطلاعات و گزارش ها از نوع واریانت هندی هنوز کم است.
اصلیترین علائم نوع هندی ویروس، همانند اجداد چینی آن و شامل تب، سرفه ممتد و از دست دادن بویایی و چشایی است. معمولا یکی از این علامت ها حتما وجود دارد. البته علائم دیگر همانند گلودرد، سردرد، راش های پوستی، اسهال، قرمزی چشم و upset stomach ( ناراحتی معده ) نیز دیده می شود. این علائم شامل ناراحتی، درد و سوزش معده، تهوع و استفراغ است.
برخی گزارشها همچنین حاکی از انتقال سهل و سریعتر ویروس در کودکان و افراد جوان است. تعدادی از آنان با علائم جدی بستری میشوند. متاسفانه sampling ضعیف و محدود در هند باعث شده، آنها نتوانند سرعت گسترش این واریانت را به دقت محاسبه کنند.
دکتر جفری بَرِت از انستیتوی Sanger کمبریج میگوید این واریانت از انتهای ۲۰۲۰ در هند وجود داشته ولی چون ماهها طول کشیده تا به نقطه شیوع فعلی برسد، احتمالا قدرت سرایت کمتری از نوع انگلیسی B.1.1.7 دارد.
محققینی همانند پروفسور راوی گوپتا از دانشگاه کمبریج، اعتقاد دارند که واکسنهای موجود بتوانند از شکل شدید بیماری ناشی از نوع هندی پیشگیری کنند.
دکتر جفری کَمیل از دانشگاه لوئیزیانا میگوید، با توجه به اثر واکسنها بر کاهش مورتالیته و در شرایط فعلی جهانی، مردم نباید مرتکب این اشتباه شوند که برای دریافت واکسن تعلل کنند. مردم باید در هر کجای جهان هر واکسنی را که پیشنهاد شد بزنند و منتظر واکسن ایدهآل نباشند.
علی رغم نگرانی، ترس و تنش انفجاری ناشی از اخبار، در مورد ظهور واریانت هندی، هنوز برای اظهار نظر در مورد شدت خطر این واریانت نیازمند اطلاعات بیشتری هستیم و بعید نیست که ویروس هندی بدتر از سوش انگلیسی نباشد.
ضمنا با وجود موج اخیر در کشور ما ایران، آیا تحقیقی در راستای شناسایی دقیق عامل ویروس هندی از طریق توالییاب ( NGS ) صورت میگیرد؟
آیا خلق سوشهای محلی در کشور بررسی میشود؟
هر موج جدید احتمال وجود یک واریانت وارداتی و یا محلی را در ذهن برمیانگیزاند.
هموطن گرامی! اخبار موثق در باره واکسن های کرونا ( COVID-19 Vaccine ) را فقط از طریق سازمان نظام پزشکی کشور دنبال نمائید
دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران ایران
کارگروه تازههای علمی کرونا
سازمان نظام پزشکی کشور
- Nature (11.03.2021). Ravi Gupta
- Cell (20.04.2021). Xianding Deng
- gov.uk/government/public-health
englan - gisaid.org
- bbc.co.uk/56844925